Fietsroute

Fietsroute Oorlogsverleden: het begin van de bevrijding

Op 12 september 1944 werden de eerste plaatsen van bezet Nederland bevrijd door de geallieerden. Op deze route nemen we je mee naar de eerste plaatsen die, na bijna 4,5 jaar bezetting, de driekleur weer mochten uithangen.

Dolle Dinsdag: te vroeg gejuicht

Het idyllische heuvellandschap van Zuid-Limburg is tegenwoordig een oase van rust, maar in september 1944 was de streek precies het tegenovergestelde. Na de landing in Normandië konden de geallieerden in korte tijd Noord-Frankrijk en België bevrijden. In Nederland, en dan met name de zuidelijke provincies, ontstond een euforische stemming door de – volgens velen – op handen zijnde bevrijding. Op dinsdag 5 september – Dolle Dinsdag – gingen mensen massaal de straat op om de bevrijding te vieren, maar ze hadden te vroeg gejuicht: pas een week later trokken de geallieerde troepen het land binnen.

Mesch

Het kleine dorpje Mesch is het zuidelijkst gelegen kerkdorp van Nederland, gelegen aan het mooie riviertje de Voer. Het was bij dit rustige plaatsje dat de Amerikaanse troepen op 12 september de Belgisch-Nederlandse grens overstaken. Naast de openbare basisschool staat een monument ter nagedachtenis aan deze gebeurtenis.

Noorbeek

Nog diezelfde dag werd Noorbeek – destijds een zelfstandige gemeente – als eerste Nederlandse gemeente bevrijd. In het historische plaatsje – met een beschermd dorpsgezicht en talloze mooie monumenten – staat een monument ter nagedachtenis aan Roy L. Booher, de eerste Amerikaanse soldaat die sneuvelde bij de bevrijding van Nederland.

Naar Margraten

Via Gulpen, IJzeren en Sibbe, de plaatsen die op 13 september 1944 na Mesch en Noorbeek werden bevrijd, fiets je in de richting van Margraten. Hier ligt het Netherlands American Cemetery and Memorial.

De begraafplaats is opgericht in 1944. De Amerikaanse legerleiding verwachtte bij de opmars naar Berlijn veel slachtoffers en wilde niet dat deze op vijandelijk grondgebied begraven zouden worden. Tijdens de oorlog werden bijna 18.000 Amerikaanse soldaten in Margraten begraven, evenals ongeveer 1.000 andere geallieerde en 3.000 Duitse soldaten.

De begraving van de soldaten tijdens de oorlog was tijdelijk: ze werden met kleding en persoonlijke bezittingen in een lijkzak of matrashoes begraven. Na de oorlog is de begraafplaats heringedeeld. De Russische en Duitse soldaten werden naar andere locaties overgebracht en ruim 10.000 Amerikaanse soldaten werden herbegraven in de Verenigde Staten. Uiteindelijk vonden 8.301 Amerikanen hun laatste rustplaats in Margraten.