Nieuws
Doorfietsroutes: werken ze echt?
Saturday 24 June, 2023
De afgelopen jaren werd door provincies en gemeenten breed ingezet op de zogenaamde doorfietsroutes. “Snelwegen” om fietsverkeer zoveel mogelijk ruim baan te geven. Maar hoe staat het inmiddels in de praktijk met deze mooie voornemens?
Wat zijn doorfietsroutes?
Doorfietsroutes, snelfietsroutes, fietssnelwegen. Het zijn verschillende namen voor hetzelfde: wegen en paden die zodanig zijn aangepast dat fietsers makkelijker en sneller lange afstanden kunnen afleggen. Enigszins vergelijkbaar met snelwegen voor auto’s. Het belangrijkste doel is hiermee fietsverkeer van huis naar werk en terug aantrekkelijker te maken. Vandaar ook dat er de afgelopen jaren verspreid over heel Nederland tientallen projecten met doorfietsroutes zijn gestart. Een deel is inmiddels afgerond, andere projecten zijn in uitvoering of staan in de planning.
Er bestaan niet echt duidelijke regels voor een doorfietsroute. De bedoeling is dat een of meer fietspaden of wegen speciaal worden ingericht voor het makkelijk afleggen van langere fietsafstanden. Dat houdt in: een breedte van minstens twee meter -soms zelfs vier- voor fietsverkeer in twee richtingen, met flauwe bochten en zo min mogelijk obstakels. Verder een zo egaal mogelijk wegdek en zo weinig mogelijk de weg delen met gemotoriseerd verkeer. Dat laatste betekent het liefst geen brommers, motors en auto’s op dezelfde weg en een beperking van het aantal gelijkvloerse kruisingen.
ANWB onderzoek
Dit klinkt allemaal ideaal in theorie, maar hoe pakt het eigenlijk in de praktijk uit? In 2020 bleek onder andere uit onderzoek van de ANWB dat er nog veel te verbeteren viel. De onderzochte doorfietsroutes waren vaak te smal of hadden veel obstakels, zoals paaltjes. Ook waren er nog heel wat gelijkvloerse kruisingen met autowegen en onduidelijke en daardoor gevaarlijke voorrangssituaties.
Risicovol was ook dat er nog veel wegen met auto’s en ander gemotoriseerd verkeer moesten worden gedeeld. Een goedbedoeld bordje met ‘Auto te gast’, dat automobilisten vraagt meer rekening te houden met fietsers, biedt nou eenmaal niet zoveel extra veiligheid.
Doorfietsroute F28 in de praktijk
Als redacteur van Fietsen123 en enthousiast fietser kreeg ik in 2023 zelf te maken met een fietssnelweg op een van mijn vaste fietsroutes. De F28 doorfietsroute is gepland tussen Amersfoort en Utrecht en inmiddels al voor een deel aangelegd of in uitvoering. Onder andere tussen Amersfoort en Den Dolder is groot deel gereed. Ik was wel benieuwd wat zo’n doorfietsroute in de praktijk zou inhouden, na de vele maanden durende verbouwing van een aantal wegen en fietspaden tussen Amersfoort en Den Dolder.
Het meest opvallende blijkt dat een groot deel van het asfalt is vervangen door beton. Dat is een flinke verbetering in een bos waar boomwortels het asfalt in de loop van de tijd omhoog duwen en zo gevaarlijke hobbels en scheuren in het wegdek veroorzaken. Het beton fietst een stuk prettiger. De wegen en paden zijn over het algemeen bijna net zo breed als voor de verbouwing, maar er is wel een scheiding met strepen in het midden aangebracht. De bedoeling is dat daardoor fietsers meer op hun eigen weghelft blijven rijden, wat de veiligheid ten goede komt.
Een grote verbetering is het weghalen van twee stevige slagbomen op de fietsroute. Die waren bedoeld om ongewenst autoverkeer tegen te gaan. Bij een van de slagbomen moest je je als fietser over een smal paadje om de hindernis heen wurmen om verder te kunnen rijden. Een ander belangrijk obstakel was een druk en gevaarlijk kruispunt met een provinciale weg, waar je als overstekende fietser geen voorrang had. De overgang voor fietsers is daar wel overzichtelijker en breder geworden, maar verder is er niets aan de voorrangssituatie veranderd. Het blijft daar dus opletten als fietser die moet oversteken. Tot slot vallen de diverse kunstwerken op die langs de route zijn neergezet. Zelfs al bieden die verder weinig meer dan iets leuks om naar te kijken onderweg.
Minder geslaagd
Naast deze positieve punten is er helaas ook nog wel wat aan te merken. Zo zijn op een stuk van de route dat gedeeld wordt met auto’s verkeersdrempels aangebracht. De bedoeling is natuurlijk om de snelheid te temperen, maar het zijn voor fietsers flinke hobbels in de weg. Ook is een geasfalteerde hoek tussen een belangrijke zijweg en de fietsroute vervangen door een niet zo net aangelegd stukje klinkers met los zand erop. Los zand vind je ook op verschillende plekken op de weg in plaats van ernaast. Dat komt uit de van begroeiing ontdane bermen en geeft een gladde ondergrond als je eroverheen fietst.
Tot slot stonden er in de winter bij een deel van de nieuwe fietsroute nog waarschuwingsborden dat er bij gladheid niet werd gestrooid. Wat natuurlijk de vraag oproept: wat heb je aan een doorfietsroute als je er wegens gladheid niet op kan doorfietsen?
Conclusie: de F28 doorfietsroute is een verbetering ten opzichte van de oude situatie, maar ideaal is het nog niet. Je kan inderdaad beter doorfietsen maar het blijft goed opletten op verschillende plekken onderweg.
Update
Positief: inmiddels is het losse zand verwijderd van de weg.
Negatief: de oude slagbomen zijn inmiddels vervangen door nieuwe exemplaren. De ruimte om er omheen te fietsen is wat groter, maar toch blijft het uitkijken met deze grote obstakels op de weg. Ook is een deel van de route inmiddels weer afgesloten in verband met werkzaamheden.
Door: Alex Wit